Chlamydia pneumoniae to bakteria przenoszona drogą kropelkową. Wykazuje cechy pośrednie między bakterią a wirusem. Ściana komórkowa Chlamydia pneumoniae budową przypomina bakterie Gram (-). Posiada dwa rodzaje kwasów nukleinowych- RNA i DNA, nie posiada plazmidu. Bakteria nie wytwarza samodzielnie ATP- jest bezwzględnym pasożytem wewnątrzkomórkowym- wykorzystuje ATP gospodarza, co upodabnia ją do wirusów. Ponadto ma zdolność do indukowania reakcji zapalnych. Zakażenie Chlamydia pneumoniae może mieć charakter ostry, przewlekły, nawracający (organizm nie uodparnia się na bakterię) lub nosicielstwa.
Chlamydia pneumoniae przenikając do komórki, powoduje uaktywnienie mechanizmów odpowiedzi komórkowej. Dochodzi do uwalniania cytokin prozapalnych takich jak interleukina 1, interleukina 6, interleukina 10, czynnik martwicy nowotworów (TNF-α) produkowane głównie przez aktywne monocyty i makrofagi.
Chlamydia pneumoniae a choroby dróg oddechowych
Badania wykazują, że bakteria jest czynnikiem etiologicznym schorzeń układu oddechowego u ludzi i zwierząt. Chlamydia pneumoniae powoduje najczęściej łagodne choroby dróg oddechowych. Ostry przebieg zakażenia występuje najczęściej u ludzi starszych i osób z upośledzoną odpornością (np. AIDS). Większość ma łagodny początek i są trudne do zdiagnozowania. Do najczęstszych należą:
zapalenie płuc
zapalenie oskrzeli
zapalenie błony śluzowej nosa
zapalenie gardła
zapalenie krtani
zapalenie ucha środkowego
zapalenie zatok
Bakteria ma zdolność do porażenia rzęsek oraz do uszkadzania komórek nabłonka dróg oddechowych, dlatego zakażenie dodatnio koreluje z występowaniem astmy oskrzelowej, alergii, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i sarkoidozy płucnej. Ponadto badania pokazują, że zakażenie u osób powyżej 60 roku życia zwiększa ryzyko rozwoju raka płuc.
Chlamydia pneumoniae a choroby niezakaźne
Stwardnienie rozsiane
Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są do końca poznane, ale sugeruje się, że w patogenezie choroby rolę mogą odgrywać czynniki infekcyjne, w tym zakażenie Chlamydia pneumoniae. Czynniki zakaźne wyzwalają kaskadę reakcji autoimmunologicznych w mózgu u osób z predyspozycjami genetycznymi. W badaniach serologicznych i przeprowadzonych metodą PCR wykazano, że duży odsetek chorych na stwardnienie rozsiane jest zakażonych lub miało kiedyś kontakt z bakterią.
Choroby serca i naczyń
Badania przeprowadzone w 1988 roku w Finlandii pokazały, że u osób z miażdżycą naczyń serca stwierdza się obecność przeciwciał skierowanych przeciwko Chlamydia pneumoniae. W badaniach przeprowadzonych w kolejnych latach uzyskano podobne wyniki oraz wykazano, że u osób z miażdżycą innych naczyń również stwierdza się obecność przeciwciał. Ponadto obecność samego patogenu wykryto w makrofagach naczyń, złogach ognisk miażdżycowych i komórkach mięśni gładkich tętnic, co potwierdziło udział bakterii w patogenezie choroby wieńcowej oraz choroby niedokrwiennej serca.
Choroba Alzheimera
Choroba Alzheimera dotyczy głównie osób po 60 roku życia i charakteryzuje się zwyrodnieniem tkanki mózgowej i zanikiem komórek nerwowych. Za przyczynę choroby uważa się m.in. zewnątrzkomórkowe agregaty β-amyloidu, allel ε apolipoproteiny E, zakażenia wirusowe mózgu np. HSV-1. Badania pokazują, że w patogenezie choroby bierze udział również zakażenie Chlamydia pneumoniae- wykazano obecność Chlamydia pneumoniae w makrofagach, komórkach mikrogleju, astrogleju w różnych obszarach mózgu u osób z chorobą Alzheimera. Mechanizm zapalenia i niszczenia tkanki mózgowej przez Chlamydia pneumoniae nie jest do końca wyjaśniony. Wiadome jest jednak, że bakteria wywołuje reakcje zapalne, co sprzyja uszkodzeniu neuronów. Zakażenie może przyczynić się do martwicy tkanek i zaburzeń apoptozy, dlatego przewlekłe zakażenie w mózgu może doprowadzić do zwyrodnienia tkanki nerwowej, a w konsekwencji do rozwoju choroby.
Zapalenie stawów
Pierwsze wzmianki w literaturze dotyczące wpływu zakażenia chlamydia pneumoniae na zapalenie stawów pochodzą z 1993 r. Aktualnie przyjmuje się, że w 10% wszystkich reaktywnych zapaleń stawów czynnikiem wywołujących może być Chlamydia pneumoniae. Warto zwrócić uwagę na fakt, że reaktywne zapalenia stawów wywołane infekcją Chlamydią pneumoniae jest często mylone z zapaleniem stawów w przebiegu boreliozy.
Diagnostyka
W diagnostyce zakażenia Chlamydia pneumoniae. wykorzystuje się testy na obecność IgG i IgM specyficznych dla Chlamydia pneumoniae oraz testy PCR. Diagnostyka jest bardzo ważna w przypadku podejrzenia boreliozy, ponieważ może powodować podobne objawy- zmęczenie, paraliż, problemy z ciśnieniem, zapalenie mięśnia sercowego, mgłę umysłową, zaburzenia psychiczne, bóle stawów. W przypadku chorób dróg oddechowych, diagnostykę należy wykonać po wykluczeniu innych przyczyn choroby.
Leczenie naturalne
W leczeniu infekcji Chlamydia pneumoniae warto zastosować indywidualnie dobraną fitoterapię. Do ziół wykorzystywanych w naturalnym leczeniu infekcji zalicza się:
Berberynę
Tarczycę bajkalską
Cordyceps
Ashwagandhę
Lukrecję
Bidens pilosa
Andrographis
Zioła stosuje się w różnych proporcjach i w różnej postaci. Terapię należy dobrać indywidualnie, dlatego ważne jest żeby była ona przeprowadzona pod okiem doświadczonego fitoterapeuty.