Testosteron
Testosteron to podstawowy męski steroidowy hormon płciowy, który produkowany jest głównie przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach. Syntetyzowany jest z cholesterolu. Produkowany jest również w organizmie kobiety- w nadnerczach i jajnikach lub powstaje z innych androgenów. Działanie testosteronu jest wielokierunkowe. Do jego funkcji należą:
-
kształtowanie cech płciowych w okresie płodowym oraz wtórnych cech płciowych
-
stymulacja przemian anabolicznych, takich jak wytrzymałość, siła i wzrost mięśni
-
wspomaganie adaptacji mięśni do wysiłku fizycznego
-
przyspieszenie procesów regeneracji mięśni oraz odbudowy masy kostnej
-
działanie przeciwzapalne
-
zwiększanie poziomu libido
-
zmniejszenie insulinooporności
-
działanie neuroprotekcyjne
Objawy niskiego poziomu testosteronu
Niedobór testosteronu charakteryzuje się typowymi objawami klinicznymi i biochemicznymi. Dochodzi przede wszystkim do spadku testosteronu w surowicy. Poziom poniżej 350 ng/dl wymaga leczenia, a u młodych mężczyzn poziom poniżej 400 jest wartością nieprawidłową.
Niski poziom testosteronu może wpłynąć znacząco na jakość życia i zagrażać wielu narządom i układom. Do objawów należą:
-
niskie libido
-
problemy z erekcją
-
niski poziom tkanki mięśniowej i problemy z jej nabieraniem
-
wysoki poziom tkanki tłuszczowej
-
zaburzenia depresyjne
-
złe samopoczucie
-
zaburzenia snu, bezsenność
-
brak odrponości na stres
-
ginekomastia
-
gorsza pamięć i koncentracja
-
niewielka niedokrwistość
-
obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej
Czynniki wpływające na poziom testosteronu
Poziom testosteronu jest zależny od wielu czynników: wieku, stresu, diety, jakości snu, stylu życia, aktywności fizycznej. Do czynników dietetycznych związanych z niedoborem testosteronu należą:
-
niedobór białka
-
zbyt mała ilość antyoksydantów w diecie
-
niedobór witamin z grupy B, szczególnie B5 i B3
-
niedobór witaminy D3
-
nadmiar soi i produktów sojowych w diecie, ze względu na obecność fitoestrogenów
- wysokie spożycie piwa
-
żywność w plastikowych i puszkowanych opakowaniach, ze względu na zawartość fenoli
-
niska zawartość tłuszczów w diecie
Poza dietą, na uwagę zasługują również inne czynniki, które mogą znacząco wpłynąć na poziom testosteronu. Do pozostałych czynników należą:
-
brak snu, niedosypianie
-
zaburzenia rytmu dobowego (np. praca zmianowa)
-
stres
-
pestycydy
-
leki
-
brak lub nadmierna aktywność fizyczna
-
pleśń
-
narażenie na metale ciężkie
-
niski poziom cholesterolu
Jak naturalnie zwiększyć poziom testosteronu
Dieta
-
W diecie powinny znajdować się pełnowartościowe produkty: mięso bez hormonów i antybiotyków (w tym dziczyzna), ryby, podroby, zdrowe tłuszcze, kasze, warzywa i owoce ekologiczne.
-
Istotnym czynnikiem jest odpowiednia podaż białka. W wielu przypadkach warto zastosować odpowiednio dobraną dietoterapię.
-
Należy zadbać o odpowiednią masę ciała- otyłość sprzyja zaburzeniom gospodarki hormonalnej.
-
Należy unikać żywności przetworzonej, tłuszczów trans, cukru, żywności puszkowanej oraz w plastikowych opakowaniach.
Ziołolecznictwo
W przyrodzie znajduje się wiele roślin, które mają korzystne działanie na poziom testosteronu. Odpowiednio dobrane, skomponowane i w odpowiednich proporcjach mogą przynieść wiele korzyści mężczyzną z zaburzoną gospodarką hormonalną. Zioła zwiększające poziom testosteronu to m.in.
-
Catalpa– należy do rodziny bignoniowatych i pochodzi z Ameryki Północnej i Azji. Związaki zawarte w tej roślinie zwiększają uwalnianie dehydroepiandrotestosteronu i androstendionu, które przekształcane są do testosteronu i dihydrotestosteronu.
-
Buzdyganek ziemny– roślina z rodziny parolistowatych. Stosowany był w starożytnej Grecji, Indiach i Chinach jako afrodyzjak. Roślina stosowana w odpowiedniej dawce podnosi poziom testosteronu oraz zmniejsza stan zapalny. Pobudza wydzielanie gonadotropiny, LH i FSH. W efekcie dochodzi do wzrostu mięśni i zwiększenia siły fizycznej. Ponadto Buzdyganek ziemny wpływa korzystnie na płodność u mężczyzn. Roślinę stosuje się w formie ekstraktów.
-
Fadogia agrestis- roślina należąca do rodziny marzanowatych, pochodząca z Afryki. Znana jest ze swojego pozytywnego wpływu na libido i męską gospodarkę hormonalną. Regularne stosowania wyciągów z korzenia Fadogia agrestis pozwala utrzymać prawidłowy poziom testosteronu.
-
Szczodrak krokoszowaty- roślina z rodziny astrowatych. Rośnie głównie w południowo-środkowej Syberii. Zawiera związki o nazwie ekdyzony, które mają działanie anaboliczne, adaptogenne, psychostymulujące, pobudzająca i wzmacniające. Szczodrak krokoszowaty działa wzmacniająco na mięśnie, poprawia wydajność i samopoczucie.
-
Kozieradka- pochodzi głównie z Indii, Turcji, Chin, Francji i Maroko. Surowcami leczniczymi są nasiona i kwitnące ziele. Saponiny zawarte w kozieradce są prekursorami w syntezie hormonów sterydowych o działaniu anabolicznym (m.in. testosteronu). Ponadto ma wielokierunkowe działanie prozdrowotne m.in. przeciwzapalne, żółciopędne, poprawiające samopoczucie, poprawiające trawienie, przeciwalergiczne, obniżające poziom glukozy, przeciwmiażdżycowe, odtruwające. Kozieradkę stosuje się w postaci odwaru,wyciągów wodno-alkoholowych, kontraktów, często w połączeniu z innymi surowcami roślinnymi.
-
Czarnuszka- należy do rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Iraku i Turcji. Jest jedną z najcenniejszych roślin zielarskich. Zawarte w czarnuszce związki podnoszą poziom testosteronu we krwi. Ponadto obniżają poziom kortyzolu, przez co chronią przed rozpadem tkanki mięśniowej i wspomagają regenerację. Czarnuszka ma działanie wielokierunkowe, działa m.in. przeciwgrzybiczo, przeciwpierwotniakowo, przeciwnowotworowo, antyalergicznie, wzmacnia odporność, zwiększa produkcję żółci. Czarnuszkę można spożywać jako dodatek do diety w formie nasion lub oleju.
Przed zastosowaniem kuracji ziołami, warto udać się do doświadczonego fitoterapeuty w celu dobrania indywidualnej terapii. Zarówno forma przyjmowania ziół jaki i ich synergizm mają swoje odzwierciedlenie w uzyskanych efektach.