Objawy owsików u dzieci i dorosłych:
nienaturalna bladość skóry
podkrążone oczy
biegunki lub zatwardzenia
niespokojny sen (lub dziecko śpi z pupą uniesioną do góry)
wędrowanie po łóżku w nocy
drapanie się w okolicy odbytu
odparzony odbyt
zgrzytanie zębami
wysokie IgE ogólne
nasilone bez konkretnego powodu objawy alergii
wysypki
Włośnica jest chorobą pasożytniczą, która powstaje na skutek obecności włośnia krętego (nicienie z rodzaju Trichinella). Zakażenia chorobą następuje podczas spożywania mięsa, które zostało zaatakowane przez larwy (nie ma możliwości zarażenia od innego człowieka).
W cyklu życiowym włośni występuje zwykle dwóch różnych żywicieli, z których każdy jest żywicielem ostatecznym. Żywiciele pośredni nie występują, ponieważ u każdego żywiciela rozwijają się formy dorosłe.
Zarażenie następuje po zjedzeniu zarażonego mięsa, w wypadku człowieka najczęściej świni lub dzika, rzadziej konia, albo jego przetworów zawierających inwazyjne larwy włośnia krętego, nie poddanych odpowiedniej obróbce termicznej.
W żołądku człowieka, pod wpływem enzymów trawiennych, otorbione larwy (znajdujące się wcześniej w mięśniach zwierzęcia) wydostają się z otoczek, a następnie przedostają się do jelita cienkiego. Tam w ciągu 48–72 godzin osiągają dojrzałość płciową i kopulują. Samce osiągają 1,4–1,6 mm, a samice 3–4 mm długości.
Embriogeneza i wylęg następuje jeszcze w macicy. Samica rodzi około 1500 żywych larw, każda o długości 0,07–0,10 mm. Larwy dostają się do krwiobiegu lub układu limfatycznego żywiciela, a z krwią lub limfą do mięśni poprzecznie prążkowanych. Po wniknięciu do włókna mięśniowego zwijają się spiralnie i otorbiają. Niektóre giną, inne zachowują zdolność do zarażania nawet przez kilkadziesiąt lat . Te, które przetrwają mogą powodować poważne zaburzenia w organizmie, a nawet prowadzić do śmierci.
Objawy uzależnione są od stopnia inwazji i charakteryzują się m.in. wysoką gorączką, bolesnością mięśni, bólami brzucha, biegunką i charakterystycznym dla ludzi obrzękiem twarzy (reakcja alergiczna). We krwi stwierdza się wysoką leukocytozę i eozynofilię. Choroba może być śmiertelna.
Możliwe są ciężkie powikłania: zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis), zapalenie płuc (pneumonia), zapalenie mózgu (encephalitis).
Necator americanus – nekator amerykański – tęgoryjec
Zarażenia tęgoryjcem dwunastniczym i nekatorem amerykańskim występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej praktycznie na całym świecie. Szacuje się, że całkowita liczba osób zarażonych wynosi 580-740 mln. Największą zapadalność obserwuje się w Afryce Subsaharyjskiej, Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, Oceanii, Ameryce Południowej i Środkowej. Zarażenie występuje najczęściej na terenach wiejskich, sprzyjają mu wilgotny i ciepły klimat, niewłaściwa utylizacja ścieków oraz chodzenie boso. Człowiek zaraża się drogą przezskórną. Obecne w glebie larwy wnikają aktywnie podczas kontaktu skóry z ziemią. Możliwe jest także zarażenie drogą pokarmową, zwłaszcza w przypadku Ancylostoma duodenale. W rejonach endemicznych najczęściej zarażają się dzieci, w ciągu całego życia może dochodzić do wielokrotnych zarażeń.
Tęgoryjec dwunastniczy i nekator amerykański są nicieniami o długości 5-13 mm, żyją w przewodzie pokarmowym człowieka od kilkunastu miesięcy do kilku lat. Samice codziennie składają kilka tysięcy jaj. W wilgotnej glebie wylęgają się z nich larwy rabditopodobne, które po dwóch wylinkach przekształcają się w larwy filariopodobne, zdolne do zarażania człowieka.
Po wniknięciu przez skórę larwy dostają się do naczyń żylnych, następnie są przenoszone do płuc, przedostają się do światła drzewa oskrzelowego, skąd wraz z wydzieliną oskrzelową są odkrztuszane i połykane. W przewodzie pokarmowym larwy dojrzewają, przyczepiają się do ściany jelita cienkiego i tam pasożytują. W przypadku zarażenia drogą pokarmową nie występuje wędrówka larw, lecz już w przewodzie pokarmowym przekształcają się one w postacie dojrzałe. Przechodząc przez skórę, larwy wydzielają szereg substancji, takich jak antykoagulanty, enzymy proteolityczne i immunomodulatory. Obecność larw w płucach, w mechanizmie odczynu toksyczno-alergicznego powoduje gromadzenie się komórek kwasochłonnych, co niekiedy prowadzi do powstania nacieków o patogenezie podobnej jak w glistnicy.
Objawy kliniczne mogą towarzyszyć wędrówce larw przez skórę, przejściu przez płuca, a także pasożytowaniu w przewodzie pokarmowym, jednak u ponad 90% wszystkich zarażonych przebieg jest bezobjawowy. W miejscu wniknięcia larwy inwazyjnej mogą pojawiać się świąd i zmiany o charakterze grudek. Masywna inwazja w okresie przejścia przez płuca może objawiać się kaszlem, dusznością i skurczem oskrzeli. Pasożytowanie robaka w przewodzie pokarmowym może być przyczyną bólów brzucha i biegunki o niewielkim nasileniu. W zarażeniu tęgoryjcem charakterystycznym objawem klinicznym jest niedokrwistość z niedoboru żelaza. Uważa się, że już inwazja 20 osobników tego gatunku może wywołać objawy niedokrwistości. U dzieci mogą występować niedobory białkowo-energetyczne, które objawiają się zaburzeniami rozwoju psychoruchowego.