Opublikowano

Przywra krwi

Przywra krwi (Schistosoma mansoni) – dwużywicielska pasożytnicza przywra. Jej żywicielem pośrednim jest wodny ślimak, a ostatecznym kręgowiec – człowiek. Pasożytuje w żyłach krezki jelitowej.

 

Morfologia

Dorosłe przywry są rozdzielnopłciowe, wykazują dymorfizm płciowy. Osiągają 10–15 mm (samce) lub 14–20 mm (samice) i są najmniejszymi przedstawicielami rodzaju Schistosoma. Ich ciało jest wydłużone, samce są szersze od samic, posiadają kanał gynekoforyczny na brzusznej stronie ciała, w którym umieszczona jest samica podczas stałej kopulacji. U samca występuje 6–9 jąder, a u samic pojedynczy jajnik położony z przodu ciała. Posiadają dwie przyssawki – gębową i brzuszną oraz kolce tegumentalne, służące do przytwierdzania się do ciała żywiciela.

Jajo S. mansoni posiada kolec w dolnej części, który ułatwia mu przejście przez ściany naczyń krwionośnych. Dorosła samica składa od 100 do 300 jaj w ciągu dnia. Optymalna temperatura potrzebna do wyklucia się z jaj osobników potomnych wynosi 28°C. W temperaturze 4°C oraz 37°C proces ten zostaje prawie całkowicie zahamowany.

 

Metabolizm i odżywianie

Mimo życia w środowisku bogatym w tlen (naczynia krwionośne) metabolizm dorosłych przywr żylnych jest w większości beztlenowy. Tlen jest niezbędny do utwardzania jaj.

S. mansoni żyją w układzie krwionośnym żywiciela ostatecznego, dlatego żywią się krwią. Energię uzyskują głównie z procesu utleniania glukozy. Przywra w godzinę jest w stanie przyjąć ilość pokarmu odpowiadającą 15–20% masy jej ciała. W tym czasie para osobników może zjeść nawet 350 000 erytrocytów. Trawienie hemoglobiny zachodzi w przewodzie pokarmowym przywry.

 

Objawy

Jaja S. mansoni powodują zapalenie błony śluzowej jelita grubego, czego wynikiem są owrzodzenia i brodawczaki, a także zmiany nowotworowe. Jaja wraz z krwią mogą dostać się do innych narządów, np. wątroby, gdzie w wyniku zablokowania światła naczyń żylnych powodują powiększenie tego narządu, a także śledziony. Prowadzi to również do powstania obrzęków, wodobrzusza i żółtaczki. Jaja mogą trafić także do płuc, mózgu, a nawet oczu