Owsik ludzki (enterobius vermicularis)

Kosmopolityczny pasożyt jelita grubego człowieka , szczególnie często spotykany w klimacie umiarkowanym . Najczęściej owsiki występują u dzieci .

Szacuje się że inwazja owsicy dotyka około 400 milionów ludzi na świecie .

Morfologia

Owsik jest małym nicieniem barwy białej. Otwór gębowy otoczony jest trzema wargami , na których znajdują się 2 brodawki. Samica o długości 8-13 mm i średnicy 0,4 mm tylni koniec ciała ma zaostrzony – prosty. Samiec 3- kronie mniejszy 2-5 mm i średnicy 0,1 -0,2 mm posiada ogon zagięty na stronę brzuszna .

Biologia

Zapłodniona samica wędruje w nocy w okolicach odbytu , gdzie składa powleczone substancją kleista jaja . Substancja ta umożliwia przyklejenie się jaj pasożyta do rąk , bielizny , pościeli oraz innych przedmiotów które dotyka zarażony .Warunki panujące w okolicy odbytnicy – temperatura około 37 stopni oraz duża wilgotność zapewniają larwom rozwijającym się w jajach na osiągnięcie zdolności inwazyjnych już w ciągu 6 godzin. Dojrzała samica składa 8000-12000 asymetrycznych jaj. Formą inwazyjną są jaja przenoszone do organizmu drogą pokarmową oraz inhalacyjną, ale możliwe jest również samozarażenie jajami i larwami , które pochodzą od pasożyta występującego już w danym żywicielu .

Objawy infekcji

Zależą od intensywności inwazji, czasu jej trwania i indywidualnej wrażliwości osoby zarażonej.

Owsica może się utrzymywać długo , głównie w rezultacie ciągłego samozarażania się . Dominujące objawy to świąd odbytu – nocny lub poranny , prowadzącym do wtórnych zakażeń bakteryjnych skóry i mechanicznych uszkodzeń błony śluzowej odbytu w wyniku drapania. Obecność pasożytów w jelicie grubym powoduje objawy ostrego lub przewlekłego zapalenia błony śluzowej jelita połączonego z nudnościami, bólami brzucha ,wymiotami , utratą łaknienia. U dziewczynek często dochodzi do stanów zapalnych pochwy. Dodatkowo występują u dzieci takie objawy jak : nerwowość , trudności skupienia uwagi, zaburzenia snu, niepokój , obgryzanie paznokci,drażliwość oraz niechęć do nauki .

Profilaktyka

Zasadniczo kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny osobistej oraz czystości . Należy regularnie zmieniać bieliznę , myć ręce po wyjściu z toalety i przed jedzeniem , dokładnie podmywać się po każdym wypróżnieniu . Woda z mydłem zmywa 90% jaj pasożytów złożonych w ciągu nocy . Dzieci powinny spać w obcisłych majteczkach codziennie pranych w gorącej wodzie i prasowanych , dorośli powinni spać w piżamach (co uniemożliwia rozprzestrzenianiu się jaj) . Również czystość mieszkania wpływa zasadniczo przy zapobieganiu zarażenia jak i podczas leczenia .